ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ
8 Ἰανουαρίου 2023
«κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. 4,7)
ΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΌ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Αδελφοί, ἑνὶ ἑκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ. 8 διὸ λέγει· ἀναβὰς εἰς ὕψος ᾐχμαλώτευσεν αἰχμαλωσίαν καὶ ἔδωκε δόματα τοῖς ἀνθρώποις. 9 τὸ δὲ ἀνέβη τί ἐστιν εἰ μὴ ὅτι καὶ κατέβη πρῶτον εἰς τὰ κατώτερα μέρη τῆς γῆς; 10 ὁ καταβὰς αὐτός ἐστι καὶ ὁ ἀναβὰς ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τὰ πάντα. 11 καὶ αὐτὸς ἔδωκε τοὺς μὲν ἀποστόλους, τοὺς δὲ προφήτας, τοὺς δὲ εὐαγγελιστάς, τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους, 12 πρὸς τὸν καταρτισμὸν τῶν ἁγίων εἰς ἔργον διακονίας, εἰς οἰκοδομὴν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, 13 μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ.
ΤΟ ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
Στὴν σημερινὴ ἀποστολικὴ περικοπὴ ὑπογραμμίζεται ἡ ἀνάγκη ἑνότητας μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνα «σῶμα» ποὺ τὸ συνέχει καὶ τὸ ζωογονεῖ τὸ «ἕνα Πνεῦμα» καὶ τοῦ ὁποίου τὰ μέλη – οἱ Χριστιανοί – συνδέονται μὲ τὴν «μία ἐλπίδα» τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ βάση αὐτῆς τῆς ἑνότητας εἶναι «ὁ ἕνας Κύριος», ἡ «μία πίστη» καὶ τὸ «ἕν βάπτισμα»‧ πηγή της πάλι ὁ ἕνας Θεὸς καὶ πατέρας ὅλων (στ. 3-6). Συνεχίζοντας ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἐπισημαίνει καὶ μία ἄλλη βάση ἑνότητας τῶν Χριστιανῶν: εἶναι τὰ ποικίλα χαρίσματα ποὺ δίδονται ἀπὸ τὸν Χριστὸ στὸν κάθε Χριστιανὸ καὶ ὅλα μαζὶ ἀποβλέπουν στὴν οἰκοδομὴ ἑνὸς σώματος καὶ συνεργοῦν στὴν ἑνότητα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.
«Στὸν καθένα μας δόθηκε ἡ χάρη σύμφωνα μὲ τὸ μέτρο τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ». Δηλαδὴ σὲ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς ἔδωσε ὁ Χριστὸς χαρίσματα, ὄχι τυχαῖα, ὄχι αὐθαίρετα, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τὰ δικά Του σοφὰ μέτρα καὶ κριτήρια. Τὰ χαρίσματα ἀποτελοῦν δωρεὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ ὄχι ἀμοιβὴ γιὰ τὴν ἀξία μας ἢ ὀφειλὴ ποὺ εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ ἐξοφλήσει. Αὐτὸ παρατηρεῖ ὁ ἱ. Χρυσόστομος ὅταν λέγει: «Ἡ ποικιλία, ποὺ παρατηρεῖται στὴν διανομὴ τῶν χαρισμάτων, δὲν συνδέεται μὲ τὴν ἀξία μας, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀδέκαστη κρίση καὶ τὰ μέτρα ποὺ μετέρχεται ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Χριστός». Καὶ ὁ Ἅγιος Οἰκουμένιος παρατηρεῖ: «Ἐὰν Αὐτὸς (ὁ Χριστὸς) μοίρασε, ἀσφαλῶς μοίρασε σωστά, σίγουρα ἔλαβε ὑπόψη Του τὸ συμφέρον τοῦ καθενός. Καὶ ἂν κάθε χάρισμα ἀποτελεῖ δωρεά, γιὰ ’κεῖνο ποὺ ἔλαβες νὰ εὐχαριστεῖς‧ γιὰ ’κεῖνο πάλι ποὺ δὲν ἔλαβες νὰ μὴ φθονεῖς».
Στὸν καθένα, λοιπόν, ὁ Κύριος ἔδωσε διαφορετικὸ χάρισμα. Στὸν ἕνα ἔδωσε ἐξυπνάδα, στὸν ἄλλον δραστηριότητα, στὸν ἄλλον χάρισμα λόγου κ.ο.κ. . Ἔτσι, μ’ αὐτὴν τὴν ἀνισότητα τῶν χαρισμάτων συγκροτήθηκε ἡ κοινωνία μας. Ἀπαραίτητη ἡ ἀνισότητα τῶν χαρισμάτων. Γιὰ σκεφθεῖτε, γιὰ παράδειγμα, τὶ θὰ ἦταν τὸ σῶμά μας ἂν τὸ ἀποτελοῦσαν πανομοιότυπα μέλη… ἂν ἦταν ὅλο μάτια‧ ἢ πῶς θὰ χρησιμοποιούσαμε τὸ χέρι μας, ἂν ὅλα τὰ δάχτυλα ἦσαν ἴδια. Ἢ γιὰ νὰ φέρουμε ἄλλο παράδειγμα, τὶ μελῳδία θὰ εἴχαμε, ἂν ὅλες οἱ χορδὲς τῆς κιθάρας ἦσαν ἴδιες.
«Ἑνὶ δὲ ἐκάστῳ ἡμῶν ἐδόθη ἡ χάρις κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ». Ὅλοι ἔχουμε πάρει κάποιο χάρισμα ἀπὸ τὸν Θεό. Τὸ ζητούμενο εἶναι πῶς θὰ τὸ ἀξιοποιήσουμε γιὰ τὸ καλὸ τῶν συνανθρώπων μας καὶ πρὸς δόξαν Θεοῦ. Μᾶς τὸ ἔχει χρεώσει ὁ Θεὸς, ἕνα εἶδος πνευματικοῦ κεφαλαίου, γιὰ τὸ ὁποῖο κατὰ τὴν «ἡμέραν τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ», θὰ μᾶς ζητήσει λόγο, ἂν τὸ αὐξήσαμε ἢ ἂν τὸ σπαταλήσαμε ἄσκοπα ἢ ἂν τὸ ἀμελήσαμε πλήρως. Κανείς, λοιπόν, νὰ μὴν παραπονεῖται ὅτι τὸν ἄφησε ἔξω ἀπὸ τὴν διανομὴ τῶν χαρισμάτων ὁ Θεὸς ἢ ὅτι τοῦ ἔδωσε λίγα. Ὡς πάνσοφος ὁ Θεός, «εἰδὼς ἐκ κοιλίας μητρὸς» τὸν ἄνθρωπο, ἤξερε ποιὰ καὶ πόσα νὰ τοῦ δώσει. Κανείς, ἀπὸ τὴν ἄλλη, νὰ μὴν ὑπερηφανεύεται γιὰ τὰ χαρίσματά του, περιφρονώντας ἐκεῖνον ποὺ δὲν τὰ ἔχει. Καὶ τοῦτο, διότι μόνος του, μὲ τὰ χαρίσματά του, δὲν ἔχει καμμία ἀξία. Γιὰ νὰ ἐπιζήσει ἔχει ἀνάγκη καὶ τοῦ μικροτέρου ἀνθρώπου. Ὅπως μιὰ μηχανὴ γιὰ νὰ δουλέψει, πρέπει νὰ λειτουργήσουν ὅλα τὰ ἐξαρτήματά της, καὶ τὰ μικρὰ καὶ τὰ μεγάλα. Βλέπετε αὐτὴν τὴν ἐκκλησία ὅπου συναζόμαστε καὶ τελοῦμε τὴν θεία λατρεία μας; Πόσοι ἄνθρωποι δὲν ἐργάσθηκαν, δὲν συνεργάσθηκαν καὶ δὲν κοπίασαν γιὰ νὰ τελειώσει… Ἀρχιτέκτονες, μηχανικοί, μαστόροι, ἐργάτες, ὁδηγοί, ξυλουργοί, μεταλλουργοί, ἐλαιοχρωματιστές, ἁγιογράφοι κ.λ.π. Ἔτσι ἀκριβῶς γιὰ νὰ λειτουργήσει καὶ ἡ κοινωνία μας, χρειάζεται ὅλα τὰ μέλη της, ὅλα τὰ χαρίσματα… Μή, λοιπόν, σχηματίζεις τὴν γνώμη ὅτι ἕνας, ἐσύ, εἶσαι στὸν κόσμο καὶ κανεὶς ἄλλος. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ μεγαλύτεροι ἄνθρωποι, οἱ ἐπιφανέστεροι, ἦσαν κατ’ ἐξοχὴν ταπεινόφρονες. «Ὁ καυχώμενος ἐν Κυρίῳ καυχάσθω» (Α΄ Κορ. 1, 31).
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας μᾶς διαφωτίζουν σχετικά.
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἐπισημαίνει: «Τίποτε δὲν εἶναι μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν καθαρὴ καρδιά, γιατὶ μιὰ τέτοια καρδιὰ γίνεται θρόνος Θεοῦ. Καὶ τὶ εἶναι ἐνδοξώτερο ἀπὸ τὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ; Ἀσφαλῶς τίποτα. Λέει ὁ Θεὸς γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν καθαρὴ καρδιά: «Θὰ κατοικήσω ἀνάμεσά τους καὶ θὰ πορεύομαι μαζί τους. Θὰ εἶμαι Θεός τους καὶ αὐτοὶ θὰ εἶναι λαός μου» (Β΄ Κορ. 6, 16). Ποιός, λοιπόν, εἶναι εὐτυχέστερος ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους; Καὶ ἀπὸ ποιὸ ἀγαθὸ μπορεῖ νὰ μείνουν στερημένοι; Δὲν βρίσκονται ὅλα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὶς μακάριες ψυχές τους; Τὶ περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ’ ἀλήθεια τίποτα! Γιατὶ ἔχουν στὴν καρδιά τους τὸ μεγαλύτερο ἀγαθό, τὸν Ἴδιο τὸν Θεό».
Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς διδάσκει: «Ἡ ἐξ αἵματος συγγένεια τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ, συνέπεια τῆς ὁποίας εἶναι ἡ θεανθρώπινη συγγένεια μεταξὺ ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἀποκτᾶται ἐντὸς τοῦ θεανθρωπίνου Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ἐν αὐτῇ ρέει τὸ ἐκ τῆς θείας καρδίας τοῦ Χριστοῦ θεῖον Αἷμά Του, εἰσερχόμενον εἰς ὁλόκληρον τὸν ὀργανισμὸν καὶ εἰς ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ Αἷμα τοῦ Θεανθρώπου ἀνακαινίζει τὸν ἄνθρωπον, διότι ἐν τῷ Αἵματι τούτῳ εὑρίσκεται ἡ θεία δύναμις τῆς αἰωνίου ζωῆς. Τὸ Αἷμα αὐτὸ εἶναι ἐκείνη ἡ ἑνοποιὸς δύναμις, ἡ ὁποία ἑνώνει ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἰς μίαν ζωήν, εἰς μίαν ψυχήν».
Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος ὁ Χῖος ἔλεγε στὶς Νύμφες τοῦ Χριστοῦ: «Τὰ χαρίσματα, ὅμως, δὲν δίνονται σὲ ὅλους κατὰ τὸν ἴδιο βαθμὸ οὔτε εἶναι ἴδια. Οὔτε εἰς τοὺς ἀγγέλους οὔτε εἰς τοὺς Ἁγίους ποὺ εἶναι εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἐδόθηκε ἡ χάρις νὰ εἶναι ὅλοι ἕνα. Ἔτσι καὶ εἰς τὴν γῆν κατὰ βαθμὸν καὶ κατὰ τάξιν ἐμοίρασεν ὁ Θεὸς τὴν αὐτὴν χάριν καὶ τὴν αὐτὴν φώτισιν, κατὰ τὸ μέτρον τῆς δωρεᾶς τοῦ Χριστοῦ, καθὼς τὸ λέγει ὁ Ἀπόστολος. Κι ἐσεῖς ἐδῶ μέσα ἡ κάθε μία ἔχει καὶ ἄλλο χάρισμα‧ ἄλλη ἔχει τὴν σοφία, ἄλλη τὴν ταπείνωσιν, ἄλλη τὴν ὑπομονήν, ἄλλη τὴν ἀγάπην, ἄλλην τὴν σιωπήν, ἄλλη τὴν ἀνδρείαν. Ἐσὺ ποὺ εἶσαι σοφὴ δὲν πρέπει νὰ ὑπερηφανεύεσαι, οὔτε ἡ ἄλλη ποὺ ἔχει τὴν ἀνδρεία, διότι ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει τίποτα δικό του. Εἶναι τοῦ Θεοῦ, εἶναι δῶρον».
Ὁ Ἅγιος Πορφύριος τονίζει: «Νὰ εἴμαστε ὅλοι ἕνα, ἕνα μὲ τὸν Χριστό. Ἐδῶ κρύβεται τὸ μεγαλύτερο βάθος τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας μας. Καμμία θρησκεία δὲν λέει κάτι τέτοιο. Κανεὶς δὲν ζητάει αὐτὴν τὴν λεπτότητα ποὺ ζητάει ὁ Χριστός, νὰ γίνουμε ὅλοι σὺν Χριστῷ. Ἐκεῖ βρίσκεται τὸ πλήρωμα. Σ’ αὐτὴν τὴν ἑνότητα, σ’ αὐτὴν τὴν ἀγάπη τὴν ἐν Χριστῷ. Καμμία διάσπαση ἐκεῖ δὲν χωράει, κανεὶς φόβος. Οὔτε θάνατος οὔτε διάβολος οὔτε κόλαση. Μόνο ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, λατρεία Θεοῦ. Θὰ λὲς τότε μὲ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο: «Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2, 20).
Ὁ Ἅγιος Παΐσιος συμπληρώνει: «Τὸ χάρισμα ποὺ ἔχει κάθε ἄνθρωπος πρέπει νὰ τὸ ἀξιοποιήσει πρὸς τὸ καλό, γιατὶ ὁ Θεὸς γιὰ νὰ τοῦ τὸ δώσει, ἔχει καὶ ἀπαιτήσεις. Τὸ μυαλὸ λ.χ. εἶναι μιὰ δύναμη ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει καλό, λ.χ. διάφορες ἐφευρέσεις ἢ μπορεῖ νὰ κάνει καὶ κακό. Π,χ, νὰ ἐφεύρει πῶς μπορεῖ νὰ ληστεύει τὸν ἄλλον. Ὁ Θεὸς προικίζει τὸν ἄνθρωπο μὲ πολλὰ χαρίσματα, ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος, ἐνῶ θὰ ἔπρεπε νὰ εὐγνωμονεῖ γι’ αὐτὰ τὸν Θεό, πολλὲς φορὲς δὲν προσέχει, τὰ οἰκειοποιεῖται καὶ καυχᾶται ἐσωτερικά. Τότε ὁ πονηρὸς διάβολος, σὰν κλέφτης ποὺ εἶναι, πηγαίνει, τοῦ κλέβει τὰ χαρίσματα, τὰ δηλητηριάζει μὲ τὰ δηλητήριά του κι ἔτσι τὰ ἀχρηστεύει. Πολλοὶ δὲν βλέπουν τὰ δικά τους χαρίσματα, βλέπουν μόνο τὰ χαρίσματα τῶν ἄλλων καὶ τοὺς πιάνει ἡ ζήλεια. Θεωροῦν τὸν ἑαυτό τους ἀδικημένο, μειωμένο, κι ἔτσι βασανίζονται καὶ κάνουν τὴν ζωή τους μαύρη. “Γιατὶ αὐτὸς νὰ ἔχει αὐτὰ τὰ χαρίσματα κι ἐγὼ νὰ μὴν τὰ ἔχω’’, λένε. Μὰ ἐσὺ ἔχεις ἄλλα χαρίσματα, ἐκεῖνος ἄλλα. Θυμάστε τὸν Κάιν καὶ τὸν Ἄβελ; Δὲν ἔψαξε ὁ Κάιν νὰ βρεῖ τὰ δικά του χαρίσματα, ἀλλὰ κοιτοῦσε τὰ χαρίσματα τοῦ Ἄβελ. Ὁπότε καλλιέργησε τὸν φθόνο πρὸς τὸν ἀδελφό του, μετὰ τὰ ἔβαλε καὶ μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἀπὸ τὸν φθόνο ἔφθασε στὸν φόνο (Γεν. 4, 3). Ἂς βρεῖ, λοιπόν, ὁ καθένας τὰ χαρίσματα ποὺ τοῦ ἔδωσε ὁ Θεὸς καὶ ἂς Τὸν δοξάζει ὄχι ἐγωιστικά, ἀλλὰ ταπεινά, ἀναγνωρίζοντας ὅτι δὲν ἔχει ἀνταποκριθεῖ στὶς δωρεὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ἂς τὰ ἀξιοποιήσει».
Εὐλογημένοι Χριστιανοί!
Τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα μᾶς ἔβαλε τὴν καλὴ ἀνησυχία, ὅτι ὅλοι πρέπει νὰ ἀποβλέπουμε στὴν ἑνότητα τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας καὶ ὅτι δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ποτέ, πὼς τὰ χαρίσματα ποὺ μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς ἀποτελοῦν δωρεὲς τῆς θείας ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας Του καὶ ἀποβλέπουν στὴν σωτηρία μας καὶ τὴν οἰκοδομὴ τῆς Ἐκκλησίας.
Μὲ σύμμαχό μας, λοιπόν, τὴν ἀγάπη καὶ μὲ καρδιὰ γεμάτη εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Σωτῆρα Κύριό μας γιὰ τὸν ἄρρητο πλοῦτο τῶν θείων Του δωρεῶν, ἂς ἀγωνιζόμαστε νὰ ἀξιοποιήσουμε τὰ ὅποια χαρίσματα ἔχουμε λάβει, ἀποβλέποντας στὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν πνευματικὴ οἰκοδομὴ τῶν ἀδελφῶν μας. «τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι»(Ρωμ. 12, 10), μᾶς λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Νὰ θεωροῦμε, δηλαδὴ, τοὺς ἄλλους ἀδελφοὺς ἀγαπητούς, ἐπιβάτες τοῦ ἴδιου πλοίου ποὺ πλέει στὸ πέλαγος τῆς ζωῆς, καὶ κατευθύνεται στὸ λιμάνι τῆς αἰωνιότητας. Τότε ἡ γαλήνη τοῦ Χριστοῦ θὰ κατοικήσει στὴν ψυχή μας καὶ ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ὁμόνοια θὰ βασιλεύει στὴν κοινωνία μας.
Εἴθε, «ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ» ὁ σπλαχνικός μας Πατέρας νὰ μᾶς καλωσορίσει στὴν Οὐράνια Βασιλεία Του λέγοντάς μας: «Εὖγε καλὲ καὶ ἔμπιστε δοῦλε… ἔλα νὰ γιορτάσεις μαζί μου» (Ματθ. 25, 21, 23).
Ἂς πνεύσει, τελειώνοντας τὸν λόγο μας, καὶ πάλι ἡ δροσοβόλος αὔρα τοῦ Βερίτη:
«Ἐσὺ τὸ ξέρεις, Παντοδύναμε, δυὸ κόσμοι μέσα μου παλεύουν.
Ὤ σπαραγμοὶ τῶν ἀντιθέσεων, ποὺ μέρα νύχτα μὲ παιδεύουν!
Τώρα νά, ὁ πόθος μ’ αἰχμαλώτισε καὶ σὰν ἀνδράποδο μὲ σέρνει‧
Σὲ λίγο, λυτρωμένη ἡ θέληση, τὸ μήνυμα τῆς νίκης φέρνει». ΑΜΗΝ!
Πηγή: imchiou.gr
